Sgamiau Nadolig cyffredin a sut i’w hosgoi

Gall rhai o'r negeseuon e-bost neu’r negeseuon testun a gewch am gynigion anhygoel i bob golwg gynnwys dolenni i wefannau ffug.

Os ydych chi’n ansicr, peidiwch â defnyddio'r ddolen ac ewch i'r wefan yn uniongyrchol yn lle hynny. Gallwch hefyd anfon neges e-bost sy’n edrych yn amheus ymlaen at y Gwasanaeth Adrodd am Negeseuon E-bost Amheus i report@phishing.gov.uk a rhoi gwybod am negeseuon testun amheus drwy anfon y neges wreiddiol ymlaen i 7726.

Mae sgamwyr yn defnyddio codau disgownt i ofyn am eich gwybodaeth bersonol ac yna'n ei rhannu â throseddwyr eraill.

Felly, os yw gwefan yn cynnig cod disgownt sy'n edrych yn anhygoel, a allai fod yn rhy dda i fod yn wir? Meddyliwch ddwywaith, a chadarnhewch ddilysrwydd y wefan a'r cynnig cyn rhoi eich manylion ar-lein.

O ran sgamiau tocynnau ffug, rydych yn cael cynnig y cyfle i brynu tocynnau i ddigwyddiad poblogaidd, yn aml o wefan ffug a allai ymddangos yn ddilys. Mae'r digwyddiad go iawn yn aml wedi gwerthu pob tocyn mewn gwirionedd, neu nid yw'r tocynnau wedi mynd ar werth yn swyddogol eto.

Efallai y byddwch yn talu am y tocynnau ond nid ydynt byth yn cael eu dosbarthu; neu efallai y byddwch yn cael tocynnau, ond maent yn ffug. Mae’n bosibl na fyddwch hyd yn oed yn sylweddoli nes y byddwch yn cyrraedd y digwyddiad.

Os byddwch yn dod ar draws gwefan sy’n ymddangos yn argyhoeddiadol nad ydych yn siŵr ohoni neu ei bod yn swnio’n rhy dda i fod yn wir, gadewch hi ar unwaith. Cadarnhewch gyda threfnydd, hyrwyddwr neu leoliad y digwyddiad sut a phryd mae tocynnau’n cael eu gwerthu.

Mae’r neges destun ffug am ddanfon post yn ffefryn arall ymhlith twyllwyr adeg y Nadolig.

Gan obeithio y byddwch wedi colli golwg ar yr holl eitemau rydych yn eu disgwyl, byddant yn anfon neges destun neu neges e-bost atoch i ddweud na ellid dosbarthu parsel. Mae'r neges yn cynnwys dolen i wefan – sy’n ffug – lle bydd gofyn i chi dalu ffi er mwyn i'r eitem gael ei danfon. Efallai mai dim ond ffi fach ydyw. Ond pan fyddwch yn talu'r swm, rydych yn datgelu manylion eich banc neu gerdyn i'r twyllwyr.

Yn y cyfnod cyn y Nadolig, gall twyllwyr hefyd fanteisio ar bobl yn rhoi arian i achosion da. Gallant honni eu bod yn codi arian at elusen ffug neu gallant ddynwared elusen adnabyddus.

Er mwyn helpu i osgoi cael eich twyllo gan y math hwn o sgam, pan fyddwch yn cwrdd â swyddog codi arian wyneb yn wyneb, cadarnhewch ei fanylion - dylai casglwyr ar y stryd wisgo bathodyn adnabod sy'n amlwg, a dylai unrhyw fwcedi casglu fod wedi’u selio ac yn ddiddifrod. Neu wrth roi ar-lein, gwnewch yn siŵr bod yr elusen yn ddilys cyn rhoi unrhyw wybodaeth ariannol - teipiwch gyfeiriad gwefan yr elusen eich hun, yn hytrach na chlicio ar ddolen, a chwiliwch am rif elusen gofrestredig ar y wefan.

Mae sgam gyffredin arall - adeg y Nadolig ac ar adegau eraill o’r flwyddyn hefyd - yn ymwneud â throseddwyr yn cysylltu â phobl ar WhatsApp ac yn esgus bod yn ffrind iddynt neu’n aelod o’r teulu mewn angen.

Bydd y troseddwr, sy'n honni ei fod yn rhywun rydych yn ei adnabod, yn dweud ei fod yn anfon neges destun o rif ffôn symudol newydd gan ei fod wedi colli neu ddifrodi ei ffôn. Bydd yn gofyn am arian i brynu ffôn newydd neu i dalu bil ar frys.

Bydd yn rhoi ei fanylion banc, yn y gobaith y cewch eich twyllo i dalu’r hyn y mae’n gofyn amdano. Os gwnewch hynny, mae’n debygol o ofyn am fwy hyd nes y byddwch, ar ryw adeg, yn sylweddoli mai sgam ydoedd o’r cychwyn.

Os oes angen benthyciad arnoch i’ch helpu i dalu am bopeth sydd ei angen arnoch y Nadolig hwn, mae hwn yn gyfnod arall i wylio rhag twyllwyr.

Twyll benthyciad yw pan fydd troseddwyr yn argyhoeddi ymgeiswyr am fenthyciad i dalu ffi am fenthyciad ffug. Nid yw'n wir wrth gwrs, ac ar ôl i chi dalu'r ffi, maent yn diflannu.